Dziesięciu ważnych Węgrów
Dzisiaj już drugi raz biorę udział w projekcie dla Klubu Polki na Obczyźnie. Tym razem będzie o dziesięciu współczesnych postaciach na Węgrzech, o których warto pamiętać.
Nie, Orbana nie będzie :-)!
Zastanawiałam się kogo wybrać i muszę przyznać, że nie było to takie proste. Z jednej strony nie oglądam telewizji (żadnej), więc nie mam pojęcia o dzisiejszych celebrytach. Z resztą czy oni mogą być ważni? Dzisiejsi politycy to… no cóż. Przemilczmy sprawę. W moim zestawieniu będzie więc więcej osób z początku wieku XX.
Imre Kertész urodził się w 1929 roku w Budapeszcie. Węgierski pisarz pochodzenia żydowskiego. Jako młody chłopak został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Auschwitz a następnie został przewieziony do Buchenwaldu. Po wojnie powrócił na Węgry. Obecnie mieszka w Berlinie. W 2002 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Mój wybór padł na niego ze względu na powieść „Los utracony”, która jest według mnie jedną z lepszych pozycji na temat obozów koncentracyjnych.
Tibor Déry urodził się w 1894 roku w Budapeszcie i tam też zmarł w 1977 roku. Był jednym z największych postaci literatury węgierskiej, przedstawiciel surrealizmu. Wybieram go ze względu na „Képzelt riport egy amerikai pop-fesztiválról” (Wyimaginowany reportaż z amerykańskiego pop-festiwalu), który czyta się jednym tchem.
Ferenc Puskás żył w latach 1927-2006. Większość zapalonych fanów piłki nożnej na pewno go kojarzy, ponieważ był kapitanem Złotej jedenastki. To właśnie za jego czasów reprezentacja Węgier wywalczyła w 1952 roku złoty medal na Igrzyskach Olimpijskich.
Miklós Horthy był węgierskim generałem i regentem w latach 1920-1944. Większość z nas kojarzy go z pięknym białym koniem (dziwnie to chyba zabrzmiało…). Warto go pamiętać, ponieważ mimo sprzymierzenia z Niemcami podczas II Wojny Światowej w okresie jego rządów na Węgrzech nie dochodziło do masowej eksterminacji żydów.
Pál Teleki był węgierskim politykiem i dwukrotnym premierem Węgier. Jego rząd w 1920 roku podjął decyzję o udzieleniu Polsce militarnej pomocy podczas wojny polsko-bolszewickiej. Nie chciał także brać udziału w ataku na Polskę przez Niemcy podczas II Wojny Światowej. 3 kwietnia 1941 roku popełnił samobójstwo nie chcąc brać udział w niemieckim ataku na Jugosławię.
Rezső Seress był węgierskim kompozytorem pochodzenia żydowskiego. Żył w latach 1989-1968. Jego najsłynniejszym utworem była „Szomorú vasarnáp” (smutna niedziela). Słowa do niej zostały napisane przez László Jávora. Utwór został skomponowany w 1933 roku i wywołał falę samobójstw. Do dzisiaj, gdy się słucha utworu ma się ochotę… skoczyć z mostu.
Sándor Csányi jest węgierskim aktorem filmowym i teatralnym. Znany (zwłaszcza wśród Polaków) z głównej roli w „Kontrolerach” (zagrał tam Bulcsú). Można go oglądać w wielu, wielu, wielu filmach węgierskich. Jest on jednym z najbardziej rozpoznawanych węgierskich aktorów.
Ernő Rubik urodził się w 1944 roku w Budapeszcie. Jest on architektem i rzeźbiarzem a przede wszystkim wynalazcą kostki Rubika.
 |
| Źródło |
Albert Szent-Györgyi urodził się w 1893 roku a zmarł w 1986. Był węgierskim biochemikiem. W 1937 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny. Odkrył i ustalił budowę chemiczną witaminy C.
Bíró László József żył w latach 1899 – 1985. Był węgierskim wynalazcą i dziennikarzem. Razem ze swoim bratem skonstruowali długopis we współczesnej formie.
Źródłem wszystkich zdjęć oprócz zdjęcia Ernő Rubika jest wikipedia.
To była moja złota 10 Węgrów. A waszym zdaniem, który Węgier powinien być tutaj jeszcze dopisany?
W ramach projektu Klubu Polki na Obczyźnie ukazały się:
– Język węgierski po mojemu
Życzę wszystkim miłego czwartku!
Tedi
*Zdjęcie pochodzi z Pixabay
